Kafkaslarda önemli bir eşik geçildi…
2020’de, 30 yılı aşkın süredir Ermeni işgali altındaki Dağlık Karabağ, 44 gün süren ve Azerbaycan’ın üstünlüğü ile sonuçlanan 2. Savaşı ile birlikte kurtarıldı.
Savaş sonunda yapılan ateşkes anlaşmasına uymayan ve 2 yıldır bölgede provokasyona neden olan yasa dışı silahlı Ermeni gruplar ise geçtiğimiz hafta 1 gün süren antiterör operasyonu ile temizlendi.
Birçok askeri hedefin vurulması sonucu masaya oturan Ermeni tarafı bölgeden silah bırakarak çekilmeyi taahhüt etti.
Bu kapsamda Azerbaycan toprağı olan Dağlık Karabağ’da anayasal düzenin sağlanması ve bölgenin ihya edilmesi için önemli bir adım atılmış oldu.
Gündemde Zengezur koridoru var
Karabağ’daki tam Azerbaycan hakimiyeti ile birlikte ile sınırlar belli bir oranda daha yaklaşmış oldu.
Türkiye sınırındaki Azerbaycan’a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve Azerbaycan arasında sadece Ermenistan’ın Zengezur bölgesi kaldı.
1920’de Türk dünyası ile kara bağlantısı kesildi
Zengezur, bir zamanlar Müslüman Türk nüfusun yaşadığı tarihi Azerbaycan toprağı olsa da 1920’li yıllarda Sovyetler Birliği’nce Ermenistan’a bağlandı ve bugün de Ermenistan’ın sınırları dahilinde bulunuyor. Zengezur’un Ermenistan’a verilmesiyle Azerbaycan Nahçıvan’la kara bağlantısını kaybetti.
Günümüzde ise bu bölgeden bir kara ve demir yolu koridoru oluşturulması gündemde.
44 günlük savaşta Ermenistan’ın yenilgiye uğratılmasıyla imzalanan ateşkesin 9. maddesi bölgede kurulacak ulaşım koridorlarıyla ilgili oldu.
Koridorun açılması bölge için önemli
Nahçıvan ile Azerbaycan’ın batı kısımları arasında doğrudan kara bağlantısının olmaması Bakü yönetimine her zaman zorluk yaşattı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in, ateşkes sürecinde önemle üzerinde durduğu proje, bu problemi ortadan kaldırmayı hedefliyor.
Azerbaycan, kara ve demir yolu ulaşımının yapılacağı Zengezur koridorunun hayata geçmesi için kendi topraklarında hızla başladığı projeleri yoğun şekilde sürdürüyor.
Azerbaycan’ın son antiterör operasyonu ve Ermenistan’ın yeniden yenilgiye uğrayarak masaya gelmesiyle projenin hayata geçirilmesine bir adım daha yaklaşıldı.
Türkiye, Nahçıvan ve Azerbaycan’ı birleştirecek
Zengezur koridoru, Türkiye, Nahçıvan ve Azerbaycan’ı birleştirdiği kadar bölge için de büyük önem taşıyor.
Koridor açılırsa, kesintisiz şekilde Orta Asya ve Avrupa arasında Hazar ve Türkiye üzerinden geçecek bir güzergah hayata geçirilmiş olacak.
Koridor sadece Azerbaycan ve Türkiye değil, bu ülkelerle çevrilmiş durumda olan ve izole halde ekonomik ve siyasi geleceği parlak bulunmayan Ermenistan için de bir çıkış yolu…
Ermenistan, çevresindeki Türk ülkeleri ile normalleşmeye gitmesi durumunda bölgede oluşacak cazibe ile hem ekonomik hem de siyasi kazanımlar elde edebilir.
Bölgede huzur ve zenginlik için hayati önem taşıyor
Zengezur koridorunun açılması, bütün bölge ülkelerinin kendi aralarında ve diğer coğrafyalarla bağlantı kurmasını kolaylaştıracak, ticaret ve lojistik ilişkilerinin güçlendirilmesiyle, refahın artmasına paralel olarak gerginlikler yerini yeni iş ilişkilerine bırakacak.
Trans Hazar Ulaşım Güzergahı (CTN) ve Uluslararası Kuzey-Güney Ulaşım Koridoru’nun (INSTC) geliştirilmesi Avrasya’nın tedarik hatlarının ve transit konumunun güçlenmesi anlamına geliyor.
Türk dünyası birleşecek
Bu kapsamda Türkiye’nin de sadece Azerbaycan ile değil, tüm Orta Doğu ve Asya ile ticaret hacminin artması söz konusu.
Zengezur Koridoru’nun hayata geçirilmesiyle Türk Dünyası’nın ticari, lojistik ve siyasi bağları güçlenecek.
Zengezur, Türk Dünyası’nın parlayan yıldızı olma potansiyeline sahip.
İran’ın Zengezur koridoru çekincesi
Bögenin bir diğer önemli ülkesi İran’da ise bu kapsamda bir telaş söz konusu.
Kendini bölgesel bir güç olarak gören İran, Azerbaycan’ın, İran’da yaşayan Azeriler için bir cazibe merkezi haline gelmesinden çekiniyor.
Zengezur’un açılmasıyla Ermenistan ile bağlantısının kopması sebebiyle Karadeniz’e çıkışının engelleneceğini öngören İran Bu durum İran için kendi aleyhine bir sınır değişikliği ve jeostratejik bir gerileme olarak değerlendiriyor.
İran’ın bütün bu algıları ve savları bir yana, Zengezur ile ilgili kaygının asıl sebebi, Azerbaycan ve Türkiye’nin bölgede daha etkin hale gelmesinden çekinilmesi.
